Museum Rotterdam heeft op 24 mei een opvallende nieuwe aanwinst onthuld aan de Coolhaven: een standbeeld van ‘De Lachgasman’. Dit unieke kunstwerk eert Eric Alblas (1960-2023) en zijn inzet voor een schonere stad. Het standbeeld, ontworpen door kunstenaar André Pielage, toont Eric in zijn scootmobiel, volledig opgebouwd uit duizenden lachgaspatronen die hij tijdens zijn dagelijkse rondes verzamelde.
De onthulling valt precies twee jaar na zijn overlijden en gaat vooraf aan de jaarlijkse Eric Alblas Memorial Cleanup, georganiseerd door Zwerfie Rotterdam. Tot en met september is het kunstwerk te zien als tijdelijke presentatie in Museum Rotterdam ’40 – ’45 NU aan de Coolhaven.
Eric Alblas, die leed aan hemofilie en uiteindelijk afhankelijk werd van een rolstoel, zette zich onverminderd in voor een schonere stad. Zijn motivatie kwam voort uit het zien van iemand die uitgleed over een lachgaspatroon. Gewapend met een grijper en een magneet verzamelde hij soms wel duizend patronen per dag tijdens zijn rondes door Rotterdam. Voor zijn inzet kreeg hij in 2022 de Erasmusspeld. Toen de pijn van zijn ziekte ondraaglijk werd, koos hij op 24 mei 2023 voor euthanasie. Op zijn rouwkaart stond de krachtige boodschap: ‘Houden jullie Rotterdam schoon en veilig? Ik ben aan mijn laatste ronde bezig. ’
De oorsprong van het kunstwerk gaat terug naar 2018, toen André Pielage contact zocht met Eric voor lachgaspatronen voor zijn kunstwerk Out Loud, een waarschuwing tegen het gebruik van lachgas. Eric hielp hem met het verzamelen van de patronen, waardoor er een sterke band tussen hen ontstond. Later deelde André zijn idee om Eric te vereeuwigen in een standbeeld. Ivo Rodermans van Zwerfie Rotterdam steunde het initiatief en zorgde voor de financiering.
Zwerfie, dat met bijna 500 vrijwilligers strijdt tegen zwerfafval, organiseert jaarlijks de Eric Alblas Memorial Cleanup langs de route die Eric het liefste liep, van de Maashaven naar het Noordereiland.
Museum Rotterdam reageerde direct enthousiast op het kunstwerk, dat perfect aansluit bij de diverse collectie van de stad en haar inwoners. Het eert een ‘gewone’ Rotterdammer die zich inzette voor een schonere stad en sluit aan bij historische objecten zoals een fietsveegwagen uit 1927 en een Opzoomerbezem uit 1994. Het standbeeld wordt tentoongesteld in een tijdelijke pop-up presentatie aan de Coolhaven, waar het museum experimenteert met nieuwe manieren om Rotterdams erfgoed te presenteren en de dialoog met de stad aan te gaan.
In oktober 2025 zal deze presentatie plaatsmaken voor een ander object uit de collectie. De tentoonstelling is gratis te bezoeken, met de mogelijkheid om aansluitend Museum Rotterdam ’40-’45 NU te ontdekken tegen reguliere entreeprijzen.
Het is belangrijk om te vermelden dat lachgas veelvuldig als drug wordt gebruikt en de patronen vaak op straat worden achtergelaten. Sinds 1 januari 2023 staat lachgas op de Opiumlijst, wat recreatief gebruik en verkoop verbiedt. Hoewel de kleine patronen uit het straatbeeld zijn verdwenen, worden nu grotere cilinders gebruikt, die explosiegevaar in afvalovens veroorzaken. Zwerfie Rotterdam pleit bij de Tweede Kamer voor een landelijke inleververgoeding voor lachgascilinders om zwerfafval en ontploffingen bij afvalverwerkers tegen te gaan.
Het kunstwerk De Lachgasman van Rotterdam is mogelijk gemaakt met financiering van het Mondriaan Fonds en een anonieme particuliere donateur.
